Prokuratura
ProkuraturaProkuratura - urząd
państwowy
powołany do stania na straży
praworządności
. Zazwyczaj swój cel prokuratura realizuje poprzez zaskarżanie do
sądów
decyzji niezgodnych z
prawem
, ściganie
przestępstw
, pomoc prawną społeczeństwu oraz branie udziału w procesie
legislacyjnym
jako czynnik opiniodawczy. W niektórych państwach (zwłaszcza w tych, w których panuje
system prawa
o charakterze
anglosaskim
), prokuratura jest instytucją niezależną, niezawisłą i samorządną (tak jak
sądownictwo
). W większości państw prokuratura jest podległa
rządowi
lub określonemu
ministrowi
. Powszechny jest też podział na pion cywilny i wojskowy (tak jak sądownictwo). Instytucja prokuratury na świecie Państwa Francja
Litwa
Niemcy
Rosja
Prokuratura w Rosji funkcjonuje zgodnie z Konstytucją
Federacji Rosyjskiej
na zasadzie centralizmu i hierarchicznego podporządkowania, a szczegółowe zasady działania określa prawo federalne. Oprócz funkcji śledczych i
oskarżycielskich
pełni również
nadzór
nad wykonywaniem prawa przez organy władzy państwowej i
samorządowej
. Prokurator Generalny Federacji Rosyjskiej jest jednym z naczelnych organów władzy państwowej, organem konstytucyjnym. Prokuratora Generalnego powołuje i odwołuje
Rada Federacji
na wniosek
Prezydenta Federacji Rosyjskiej
.
Prokuratorów
mianuje Prokurator Generalny, po konsultacji z władzami regionalnymi
Federacji
. Szwecja
Stany Zjednoczone
Międzynarodowe trybunały Historia
Geneza Etymologia Powstanie i rozwój Prokuratura w PolsceKomitet Obrony Prokuratorów
Zadania prokuraturyZadaniem prokuratury jest strzeżenie
praworządności
oraz czuwanie nad ściganiem
przestępstw
. Zadanie to prokuratorzy wykonują przez: - prowadzenie lub nadzorowanie
postępowań przygotowawczych
w sprawach karnych oraz sprawowanie funkcji
oskarżyciela publicznego
przed
sądami
- wytaczanie
powództw
w sprawach
karnych
i
cywilnych
oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych, ze
stosunku pracy
i ubezpieczeń społecznych, jeżeli tego wymaga ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli
- podejmowanie środków przewidzianych prawem, zmierzających do prawidłowego i jednolitego stosowania
prawa
w postępowaniu sądowym, administracyjnym, w sprawach o
wykroczenia
oraz w innych postępowaniach
- sprawowanie nadzoru nad wykonaniem
postanowień
o
tymczasowym aresztowaniu
oraz innych decyzji o pozbawieniu
wolności
- prowadzenie badań w zakresie problematyki
przestępczości
oraz jej zwalczania i zapobiegania
- zaskarżanie do sądu niezgodnych z prawem
decyzji administracyjnych
oraz udział w postępowaniu sądowym w sprawach zgodności z prawem takich decyzji
- koordynowanie działalności w zakresie ścigania przestępstw, prowadzonej przez inne organy państwowe
- współdziałanie z organami państwowymi, państwowymi jednostkami organizacyjnymi i
organizacjami społecznymi
w zapobieganiu przestępczości i innym naruszeniom prawa
- współpracę z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych
- opiniowanie projektów
aktów normatywnych
- podejmowanie czynności określonych w
ustawach
Ustrój
Prokuraturę w
Polsce
stanowią: Prokurator Generalny
Prokurator Generalny jest naczelnym organem prokuratury i podlegają mu wszyscy prokuratorzy. Funkcję Prokuratora Generalnego (od
31 marca
1990
do
31 marca
2010
) sprawował z urzędu
Minister Sprawiedliwości
. Zastępcami Prokuratora Generalnego są Prokurator Krajowy, Naczelny Prokurator Wojskowy, Dyrektor
Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
oraz inni prokuratorzy powoływani i odwoływani ze stanowiska zastępcy spośród prokuratorów Prokuratury Krajowej. Powszechne jednostki organizacyjne Prokuratura Krajowa
Prokuraturę Krajową stanowią Prokurator Krajowy oraz podlegli mu prokuratorzy Prokuratury Krajowej i wchodzi ona w skład
Ministerstwa Sprawiedliwości
. Prokuratora Krajowego powołuje i odwołuje na wniosek Prokuratora Generalnego
Prezes Rady Ministrów
. Do zadań Prokuratury Krajowej należy w szczególności: Prokuratury apelacyjne
Prokuraturę apelacyjną tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch
prokuratur okręgowych
. Właściwości miejscowe prokuratur apelacyjnych nie pokrywają się z
podziałem administracyjnym Polski
, chociaż są zbliżone do obszaru
województw
. Prokuraturą apelacyjną kieruje prokurator apelacyjny, który jest prokuratorem przełożonym prokuratorów prokuratury apelacyjnej oraz prokuratur niższego szczebla (okręgowych i
rejonowych
). Organem
samorządu
prokuratorskiego na szczeblu apelacji jest
kolegium prokuratury apelacyjnej
. W prokuraturze apelacyjnej działa też
zgromadzenie prokuratorów
. Istnieje 11 prokuratur apelacyjnych (stan na lipiec
2006
). Prokuratury okręgowe
Prokuraturę okręgową tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch prokuratur rejonowych. Właściwości miejscowe prokuratur okręgowych nie pokrywają się z podziałem administracyjnym Polski, chociaż bywają zbliżone do obszaru
powiatu
. Prokuraturą okręgową kieruje prokurator okręgowy, który jest prokuratorem przełożonym prokuratorów prokuratury okręgowej oraz prokuratur niższego szczebla (prokuratur rejonowych). Organem samorządu prokuratorskiego na szczeblu okręgu jest
kolegium prokuratury okręgowej
. Istnieje 45 prokuratur okręgowych oraz 3 ośrodki zamiejscowe prokuratur okręgowych (stan na lipiec
2006
). Prokuratury rejonowe
Prokuraturę rejonową tworzy się dla jednej lub większej liczby
gmin
. Prokuraturą rejonową kieruje prokurator rejonowy, który jest prokuratorem przełożonym prokuratorów prokuratury rejonowej. Na szczeblu rejonu nie ma samoistnego organu
samorządu
prokuratorskiego, jednak prokuratury rejonowe delegują swoich przedstawicieli do
zgromadzenia prokuratorów
oraz kolegiów prokuratur okręgowych. Istnieje 342 prokuratur rejonowych oraz 7 ośrodków zamiejscowych prokuratur rejonowych (stan na czerwiec
2006
). Wojskowe jednostki organizacyjneWojskowe prokuratury garnizonowe podległe WPO w Poznaniu: WPG w Gdyni WPG w Bydgoszczy WPG w Koszalinie WPG we Wrocławiu WPG w Szczecinie WPG w Poznaniu WPG w Zielonej Górze Wojskowe prokuratury garnizonowe podległe WPO w Warszawie: WPG w Krakowie WPG w Elblągu WPG w Olsztynie WPG w Warszawie WPG w Łodzi WPG w Lublinie Naczelna Prokuratura Wojskowa ma siedzibę w Warszawie Wojskowymi jednostkami organizacyjnymi prokuratury są
Naczelna Prokuratura Wojskowa
,
wojskowe prokuratury okręgowe
i
wojskowe prokuratury garnizonowe
oraz inne wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury, tworzone w miarę potrzeby. Wojskowe prokuratury okręgowe i garnizonowe oraz inne wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury tworzy i znosi
Minister Obrony Narodowej
w porozumieniu z
Ministrem Sprawiedliwości
, ustalając ich siedziby i zakres terytorialny działania. Właściwości miejscowe wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie tworzenia, znoszenia oraz ustalania siedzib i terytorialnego zakresu działania wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury (
Dz. U. z 1998 r. Nr 159, poz. 1048
). Naczelna Prokuratura Wojskowa
Naczelną Prokuraturę Wojskową stanowią Naczelny Prokurator Wojskowy oraz podlegli mu prokuratorzy Naczelnej Prokuratury Wojskowej. Siedziba Naczelnej Prokuratury Wojskowej mieści się w Warszawie. Wojskowe prokuratury okręgowe
Wojskową prokuraturą okręgową kieruje wojskowy prokurator okręgowy, który jest prokuratorem przełożonym prokuratorów wojskowej prokuratury okręgowej oraz prokuratorów prokuratur niższego szczebla (wojskowych prokuratur garnizonowych). Istnieją dwie wojskowe prokuratury okręgowe, w
Warszawie
i
Poznaniu
. Wojskowe prokuratury garnizonowe
Wojskową prokuraturą garnizonową kieruje wojskowy prokurator garnizonowy, który jest prokuratorem przełożonym prokuratorów wojskowej prokuratury garnizonowych. Istnieje 13 wojskowych prokuratur garnizonowych. Poniżej wykaz wojskowych prokuratur garnizonowych wraz z właściwością miejscową. Z dniem 31 grudnia 2009 zlikwidowane zostaną wojskowe prokuratury garnizonowe w Koszalinie i Łodzi, a z dniem 1 stycznia 2010 ich sprawy oraz właściwość miejscową przejmą odpowiednio wojskowe prokuratury garnizonowe w Szczecinie i Warszawie. - Wojskowa Prokuratura Okręgowa w Poznaniu:
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Bydgoszczy -
województwo kujawsko-pomorskie
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Gdyni -
województwo pomorskie
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Koszalinie - w
województwie zachodniopomorskim
obszar powiatów: białogardzkiego, drawskiego, kołobrzeskiego, koszalińskiego, sławieńskiego, szczecineckiego, świdwińskiego, wałeckiego i miasto Koszalin
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Poznaniu -
wielkopolskie
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Szczecinie - w
województwie zachodniopomorskim
obszar powiatów: choszczeńskiego, goleniowskiego, gryfickiego, gryfińskiego, kamieńskiego, łobeskiego, myśliborskiego, polickiego, pyrzyckiego i stargardzkiego oraz miasta: Szczecin i Świnoujście
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa we Wrocławiu -
dolnośląskie
i
opolskie
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Zielonej Górze -
lubuskie
- Wojskowa Prokuratura Okręgowa w Warszawie:
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Elblągu - w
województwie warmińsko-mazurskim
obszar powiatów: bartoszyckiego, braniewskiego, działdowskiego, elbląskiego, iławskiego, lidzbarskiego, nowomiejskiego, ostródzkiego i miasto Elbląg
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Krakowie -
małopolskie
,
śląskie
i
świętokrzyskie
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Lublinie -
lubelskie
i
podkarpackie
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Łodzi -
łódzkie
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Olsztynie -
podlaskie
oraz w
województwie warmińsko-mazurskim
obszar powiatów: ełckiego, giżyckiego, gołdapskiego, kętrzyńskiego, mrągowskiego, nidzickiego, oleckiego, olsztyńskiego, piskiego, szczycieńskiego, węgorzewskiego i miasto Olsztyn
- Wojskowa Prokuratura Garnizonowa w Warszawie -
mazowieckie
Prokuratorzy IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Prokuratorami IPN są prokuratorzy
Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
oraz
oddziałowych komisji ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
. Prokuratorzy Głównej Komisji
Prokuratorzy oddziałowych komisji
Urząd prokuratora
Status Obowiązki Uprawnienia Aplikanci i asesorzy prokuratury Aplikant prokuratury
Asesor prokuratury
Urzędnicy i inni pracownicy prokuratury
Bibliografia
- Joanna Bodio, Grzegorz Borkowski, Tomasz Demendecki, Ustrój organów ochrony prawnej: część szczegółowa, Kraków 2005, Kantor Wydawniczy Zakamycze, .
- Michał Rojewski Aplikacje prawnicze, Warszawa 2005, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, .
- Halina Zięba-Załucka, Instytucja prokuratury w Polsce, Warszawa 2003, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, .
- Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944-1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Warszawa 1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, .
- Informacje statystyczne o działalności powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury:
Zobacz też Linki zewnętrzne
Artykuły prasowe i naukowe Strony internetowe:
Inne hasła zawierające informacje o "Prokuratura":
1983
rozdyskutowane ugrupowanie w partii, rozwiązał się krakowski Klub Kultury „Kuźnica”.
12 lutego
– Prokuratura wojskowa skończyła trzydniowe przesłuchania
Lecha Wałęsy
jako świadka w sprawie przeciwko ...
Stanisław Pyjas
...
Stocznia Gdańska
takich zwrotów mogły się słusznie domagać. M.in. dlatego 12 maja 2006 roku
Prokuratura Krajowa
, podobnie jak
Prokuratura okręgowa
, nie znalazła podstaw by wszcząć
śledztwo
...
Pomarańczowa rewolucja
...
Wielki Głód na Ukrainie
1932-33 jako zbrodni
ludobójstwa
[20].Po zakończeniu śledztwa w listopadzie 2009, w styczniu
2010
Prokuratura Generalna Ukrainy skierowała do sądu akt oskarżenia.
13 stycznia
2010
Sąd ...
Wymiar sprawiedliwości
Rzeczpospolita, 2009.↑
Przedsiębiorca to nie przestępca, ale nie dla urzędników
. Gazeta.pl, 2010.↑
Prokuratura jest dobra, tylko nie dba o swój wizerunek
. Gazeta.pl, 2010.↑
Dalszy ...
Tarnów
Straż GranicznaW Tarnowie funkcjonuje Placówka Straży Granicznej. Wymiar sprawiedliwościW Tarnowie swoje siedziby mają:Prokuratura OkręgowaProkuratura RejonowaSąd OkręgowySąd RejonowySamorządowe Kolegium Odwoławcze System penitencjarnyW Tarnowie funkcjonują dwa ...
Zbrodnia katyńska
akt śledztwa, które w latach 1990-2004 w sprawie zbrodni katyńskiej prowadziła Główna Prokuratura Wojskowa Federacji Rosyjskiej. Były to jednak te tomy śledztwa, które odtajniono ...
Wieliczka
Powiatowy Inspektorat Weterynarii,
Sanepid
, Urząd Pracy), a także Urząd Skarbowy, Sąd i Prokuratura Rejonowa oraz oddział Instytutu Pamięci Narodowej.Do instytucji o mniejszym zasięgu należą ...
Tarnobrzeg
na czerwoną betonową kostkę nazywany przez mieszkańców Placem CzerwonymSąd Okręgowy i Rejonowy, Prokuratura Okręgowa i Rejonowa w TarnobrzeguSąd Okręgowy i Rejonowy, Prokuratura Okręgowa i ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Prokuratura":
208. Podział administracyjny Polski i ludność (plansza 3)
właściwą obsługę administracyjną, sądowniczą, edukacyjną oraz opiekę zdrowotną (m.in. szkoła średnia, sąd, Prokuratura, szpital, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, urząd skarbowy, straż pożarna). Miasta wybierane na ...
|